Na een kwartier waren ze weg. Geen idee hoe lang ze er al waren geweest. Ik hoorde Lilly de trap op komen, deur van haar kamer dichtdoen. Alles opvallend zachtjes. Er hing nog steeds een rare stilte in huis. Alles was stil, rustig, zelfs mijn moeder riep rustig onder aan de trap dat we gingen eten. Ik deed er automatisch aan mee, ging rustig de trap af, ging zitten zonder iets te zeggen. Lilly kwam vlak na mij naar beneden, ging zitten zonder iets te zeggen. Ze zocht overduidelijk geen oogcontact met mij. We aten, in stilte. Mijn vader probeerde nog luchtig te doen door te zeggen tegen mijn moeder dat het lekker was. Ik keek haar alleen maar aan en knikte, met een halve geprobeerde glimlach. Lilly zei niets, keek niet. Alleen naar haar bord, ze at bijna mechanisch. Ik stond daarna op en ruimde de borden mee op. Mijn moeder haalde een bak ijs uit de vriezer, die ze altijd zelf maakte. Ik pakte schaaltjes en lepels. Ze keek een keer naar me, begripvol, half dankbaar dat ik de situatie snapte volgens mij. Heel even streek ze over mijn rug toen ik langs haar liep. Nadat we gegeten hadden ging Lilly weer naar boven, mijn ouders bleven zitten. Ik zette de schaaltjes op het aanrecht en liep naar de deur.
‘Ik ben huiswerk maken,’ zei ik.
In de gang zag ik dat boven de deur van Lilly’s kamer dicht was. Geen geluid. Onder aan de trap bleef ik staan. Ik dacht even na. Wat was dit? Wat was er gebeurd? Ik draaide me weer om en ging terug. Mijn ouders zaten nog steeds aan tafel, tegenover elkaar, Mijn moeder zat met haar rug naar de deur, mijn vader iets voorover gebogen. Hij had haar hand vast.
‘Mag ik vragen wat er aan de hand is?’ vroeg ik voorzichtig.
‘Laat maar even, Valentijn,’ zei mijn vader dwingend.
Hij was duidelijk, keek naar de deur alsof hij wilde zeggen: “ga naar boven”.
Daar gingen we weer, doofpot, mantel der liefde, Valentijn er buiten houden. Ik pakte een stoel.
‘Nee,’ zei ik voor ik ging zitten. ‘Wat is er gebeurd?’
Ze keken elkaar even aan, mijn moeder zuchtte. Mijn vader knikte naar de stoel. Ik ging zitten.
‘Ze hebben haar gesnapt voor winkeldiefstal.’
Dat klonk zakelijk.
‘Wat?!’
Hij knikte.
‘Dus ze hebben haar net thuis gebracht?’
‘Nee, ze was al lang thuis. Maar een vriendin van haar hadden ze herkend, en die is gaan praten. Ze staan ook op camera blijkbaar.’
‘Jezus.’
Hij keek naar me en knikte.
‘Veel?’
‘Nee, twee armbandjes, nog geen twintig euro geloof ik. Maar het blijft diefstal.’
‘En nu?’
‘Ze hebben de armbandjes meegenomen, die had ze nog, en morgen naar het bureau om het verder af te handelen.’
‘Verder af te handelen?’
‘Taakstraf waarschijnlijk. Het is de eerste keer dat ze gepakt is.’
‘Dat ze gepakt is, ja,’ zei ik cynisch.
Hij schudde zijn hoofd. ‘Dat weten we niet. Maar jij zegt het.’
Ik schrok een beetje van hem. Hij keek bezorgd. Mijn moeder keek voor zich uit. Teleurgesteld. Nee, boos. Dat had ik haar nog nooit eerder zien doen geloof ik.
‘Wat zegt ze zelf?’
‘In het begin ontkennen natuurlijk. Toen ze over de camerabeelden begonnen en dat ze duidelijk in beeld was bond ze in. Gaf ze die vriendin de schuld, dat die haar meegelokt had en ineens iets in haar zak stopte. Toen die agenten zeiden dat duidelijk op beeld stond dat Lilly zelf ook iets in haar zak stopte en dat ze dat nu maar beter op tafel kon leggen om het niet erger te maken draaide ze wel bij.’ Hij keek spottend en schudde zijn hoofd. ‘Twee armbandjes.’
‘Welke vriendin eigenlijk?’
‘Ene Cheyenne. Kennen we verder niet. Jij ooit van gehoord?’
Ik schudde mijn hoofd. Nooit van gehoord.
‘Geen idee waar ze die van kent, zitten ook niet bij elkaar op school blijkbaar.’
‘De politie kende haar wel,’ zei mijn moeder veelbetekenend. ‘Waar ze toch mee omgaat…’
Ik was stil, wist ook niet wat ik verder moest zeggen. Samen keken we een beetje voor ons uit, of naar de tafel.
‘Haar speaker is binnen,’ zei ik onnozel.
‘Laat dat maar even zitten,’ zei mijn vader. ‘Eerst dit.’
Ik knikte en stond weer op. Ik haalde mijn schouders een keer op en liep naar de deur.
‘Valentijn?’ zei mijn moeder. Ze had zich half omgedraaid, arm op de leuning. ‘Praat er maar verder niet over, ook niet met haar. Dat doen wij wel.’
Ik knikte, pakte even haar hand vast toen ze haar arm uitstrekte.
‘Wat ben je stil?’ vroeg Martin toen ik de volgende dag de kantine in kwam lopen.
‘Niks bijzonders,’ zei ik ontwijkend.
Hij keek me spottend en onderzoekend aan.
‘Lilly?’
Ik haalde mijn schouders een keer op. ‘Laat maar.’
Ik had er geen zin in om het er over te hebben. Alsof ik me schaamde voor mijn eigen zusje. Over een uur zaten ze op het bureau met haar. Zonder er bij na te denken schudde ik mijn hoofd. Martin keek nog nieuwsgieriger.
Het irriteerde me, de hele dag. Na school trok ik Martin aan zijn arm toen we samen door de gang liepen.
‘Niks tegen Diederik of François zeggen, maar kun jij zo naar de Mac komen?’
Nu keek hij echt nieuwsgierig, lachte half. Ik keek strak, toen hij dat zag hij ook.
‘Is goed,’ zei hij serieus. ‘Zie je straks.’
Ik moest het kwijt. Geen zin om het aan de grote klok te hangen, maar ik moest er iets mee. Geen Diederik of François, die zouden me toch niet snappen. Martin was wel te vertrouwen. Ik wist het ook niet waarom, maart na die klus met dat tuinhuisje vond ik hem specialer dan de andere twee. Alsof hij iets persoonlijks met me had gedeeld toen ik twee dagen bij hem thuis aan het werk was geweest.
Hij was er al, toen ik aan kwam lopen. Hij keek serieus, sloeg tegen mijn arm.
‘Wat is er gebeurd?’
‘Binnen,’ zei ik. ‘Heel verhaal.’
Ik zocht een tafeltje waar niet veel mensen in de buurt waren. Toen we zaten met twee dienblaadjes vol schopte hij tegen mijn voet.
‘Vertel, wat heeft ze nou weer geflikt?’
‘Er stond een politieauto voor de deur toen ik thuis kwam. Mevrouw had wat gejat in een winkel.’
Martin liet zijn mond open vallen. ‘Wat?’ Hij grijnsde. ‘Een nieuwe speaker?’
‘Nee, twee armbandjes, voor nog geen twintig euro geloof ik.’
Martin stak een paar frietjes in zijn mond en grinnikte. ‘Muts.’
‘Ja, nogal. Met een of andere vriendin van haar. Gezien op camera, die vriendin hadden ze te pakken en die heeft haar verlinkt.’
Martin schudde zijn hoofd. ‘Dom. Jat dan iets waarmee je meteen binnen bent.’ Hij lachte.
‘Ja, inderdaad. Kun je dit wel tussen ons houden?’
‘Tuurlijk,’ zei hij meteen, bijna beledigd alsof ik daar aan twijfelde.
‘Dank je.’
‘Diederik of François begrijpen dit toch niet. Maar wat gaat er nu gebeuren? Boete?’
‘Taakstraf geloof ik. Geen idee, ze zijn vandaag naar het bureau om het verder af te handelen.’
‘Hoe is de sfeer thuis nu?’
‘Raar. Stil. Vooral Lilly. Dat is nog wel het gekste eigenlijk. Mama is teleurgesteld, papa zit zijn ergernis in te houden. Gewoon raar allemaal.’
‘Kan ik me voorstellen.’
Verderop zaten een jongen en een meisje. Mooie gast, leuke gezicht, leuke lach. Martin volgde mijn blik even maar schonk er geen aandacht aan. Die dacht dat ik gewoon in gedachten verzonken was.
‘Ey, het jouw probleem verder niet hè? Zij doet domme dingen, jij niet.’
Ik schrok op, de jongen werd weer wazig in mijn blik toen ik naar Martin keek.
‘Weet ik ook wel. Maar…’ Ik rekte me uit. ‘Raar. Ik schaam me op een of andere manier.’
Martin siste tussen zijn tanden. ‘Dat zijn zo’n kut is, wil niet zeggen dat jij dat ook bent Valentijn.’
Ik haalde mijn schouders op, verzamelde alles op het dienblad. Martin snapte de hint, het was tijd om naar huis te gaan. Samen liepen we naar buiten, ik keek nog een keer naar de jongen aan het tafeltje. Damn, hij was echt mooi. Hij zag me kijken en glimlachte kort. Werd hij nou verlegen? Meteen daarna porde Martin zijn elleboog kort in mijn zij.
‘Dat is haar vriend sukkel,’ lachte hij toen we buiten waren.
Daarna deed hij iets wat ik helemaal niet van hem verwacht had. Hij pakte me vast, trok me even dicht tegen hem aan met zijn armen om me heen. Hij keek serieus.
‘Laat je niet gek maken Valentijn.’
Ik kon alleen maar even glimlachen. Dit voelde goed.
De dag erna op school stond hij in de fietsenstalling op me te wachten.
‘Hoe was het thuis?’ vroeg hij.
‘Nog steeds stil. Ze zijn naar het bureau geweest, proces verbaal of hoe dat heet. Ze heeft alles bekend.’
Martin knikte.
‘Valt me nog mee van d’r,’ ging ik verder. ‘Het gaat een taakstraf worden of zoiets.’
‘Bureau Halt?’
‘Zoiets denk ik. Ze doen er nogal geheimzinnig over. Ze willen mij er een beetje buiten houden. Lilly zegt al helemaal niets.’
‘Jouw probleem niet Valentijn.’
Arm om mijn schouder toen we naar binnen liepen. Wat had die gast ineens? Dat was de tweede keer, dat deed hij anders nooit. Niet dat ik het erg vond. Het steunde me op een of andere manier.
‘We gaan op excursie,’ zei Diederik meteen vrolijk toen we gingen zitten.
‘Excursie?’ vroeg Martin verbaasd. ‘Nu?’
‘Volgende maand, gek. Je weet wel, die studiereis.’
‘Joh, echt?’ Martin zei het spottend. ‘Daar is het een studiereis voor. Wat gaan we dit keer doen? Weer met een schepnetje de natuur in, insectjes vangen?’
‘Nee, naar een techniekcentrum.’
Martin dacht na. ‘Oké…. Kan leuk zijn.’
‘Kan? Mij lijkt het wel gaaf.’
François keek afkeurend.
‘Wat kijk jij nou?’ vroeg Martin. ‘Ik snap dat jij naar het sexmuseum wil, maar dat gaan ze echt niet doen.’
Hij maakte me aan het lachen. Ja, dat was lekker. Ik grijnsde naar hem. Even geen Lilly verder. Geen gedoe.
‘Hey Valentijn.’
Ik kreeg een kus van mijn moeder toen ik binnen kwam. Ze goot net een theepot vol met kokend water. Daar had ik zin in. Koekjes stonden al op tafel.
‘Hoe was jouw dag?’
‘Goed,’ zei ik. ‘We gaan volgende maand naar een techniekcentrum met de klas voor de studiedag.’
‘Leuk.’
Ik ging zitten en viste een koekje uit het blik.
‘Ja, zin in.’
Korte stilte.
‘Hoe is het hier?’ vroeg ik.
Ze keek me even vermoeid aan. ‘Lilly is boven.’
‘Heeft ze nog iets gezegd?’
‘Nee.’
Ik nam een slok thee. Geen idee wat het was, geen normale in ieder geval. Ik wist nog niet zeker of ik het wel lekker vond.
‘Je bent stil,’ zei mijn moeder constaterend.
‘Ja.’
‘Voor jou is dit ook raar.’
‘Voor jullie helemaal.’
‘We zijn er wel van geschrokken ja. Ze is wel opstandig de laatste tijd, maar dit hadden we echt niet verwacht.’
Nu ze het zo zei… Het verbaasde mij eigenlijk helemaal niet.
‘Wat denk je nu?’
Ik keek haar aan. ‘Weet ik niet. Ik schaam me er op een of andere manier voor.’
‘Het ligt niet aan jou Valentijn.’
‘Dat weet ik, maar ik voel me er op aangekeken. Alsof elke agent op straat me nakijkt van “in de gaten houden, dat is de broer van”.’
‘Heb je het de jongens verteld?’
Ik schudde mijn hoofd. ‘Nee. Alleen Martin. Die snapte me wel.’
Mijn moeder glimlachte. ‘Als je hem voor het eerst ziet zou je het niet denken, maar het is een gevoelige jongen.’
Ik keek verbaasd.
‘Hart op de goede plek. Dat zag ik toen jij terug kwam van die klus met dat tuinhuisje.’
Ik glimlachte. Ze had gelijk.
‘Maar voel je niet schuldig jongen. Jij kunt er niets aan doen.’
‘En jullie?’ vroeg ik voorzichtig.
Ze zuchtte, antwoordde niet meteen.
‘Mam?’
‘Ik weet het niet jongen. Ze doet zo… zo anders dan we jullie geleerd hebben. Alsof we gefaald hebben.’
‘Mam, hou op.’
Ze huilde bijna zag ik.
‘Mam, nee. Hou op. Dit ligt echt niet aan jullie. Kom op. Zij doet zo raar. Niet jullie.’
Ze stond ineens op naar de keuken. Dat liet ik niet gebeuren. Ik liep haar achterna. Ze stond met haar handen op het aanrechtblad, keek schuin naar buiten.
‘Mam?’
Ik pakte haar vast.
‘Hoe kan het dan anders dat ze zo is?’
‘Omdat ze gek is,’ zei ik dwars.
‘Hoe is ze dan zo geworden?’
Ik stond achter haar, hield haar stevig vast.
‘Jullie hebben ons altijd de ruimte gegeven. Misschien was dat teveel ruimte voor haar. Weet ik veel. Ze krijgt nu straf, misschien dat ze nou wakker wordt.’
‘Ik hoop het Valentijn.’
Ze huilde nog steeds zachtjes, van machteloosheid. Ik hield haar vast, legde mijn hoofd tegen haar rug. Toen pas merkte ik dat ik meehuilde. Om dezelfde reden.
’s Avonds dacht ik weer aan die jongen in de Mac. Hij liet me niet los. Ik mezelf onder de douche ook niet. En daarna in bed nog een keer niet. Dom, ik wist niets van die gast. Geen naam, nooit eerder gezien en de kans dat ik hem nog een keer zou zien was erg klein. Maar hij hield me bezig. Ik gaf hem namen als ik aan hem dacht, als hij bij mij in bed lag. Raar, die veranderde ook steeds, dan weer Luc, dan weer Sem, dan weer Colin. Emiel was ook al een keer voorbij gekomen. Het sloeg nergens op. Verder maakte het ook niet uit, zijn glimlach stond nog scherp in mijn geheugen, dat was het belangrijkste. Het liefst ging ik mijn hele vrije tijd naar de Mac, in de hoop hem weer tegen te komen. Ik werd er vrolijk van, met een schuldgevoel tegelijkertijd. Ik hield het verborgen voor mijn ouders, en dat voelde ineens niet goed. Alsof ik hetzelfde deed als Lilly: stiekem dingen doen die zij niet mochten weten. Raar, het hele gedoe met Lilly had allemaal meer indruk op me gemaakt dan ik dacht.
Geen idee of het nou indruk had gemaakt op Lilly of niet. Ze liet niets merken, negeerde ons zoals altijd maar ze hield zich wel rustig. Ze had huisarrest, opgelegd door mijn vader. Geen idee hoe ze dat probeerden na te komen terwijl ze naar hun werk waren. Hoe dan ook, ze was thuis al zij dat waren. Langzaam werd alles weer een beetje als vanouds in huis. Bijna alsof er niets gebeurd was. Dat vond ik raar. Lilly deed raar. Heel erg “niet-Lilly”. Stil, braaf bijna. Ik kon het niet geloven. Ik zag de speaker weer naast mijn bureau staan, in de doos. Ik ging eens op onderzoek uit.
Met de doos onder mijn arm klopte ik voorzichtig op haar deur.
‘Lilly?’
‘Nee.’
‘Lilly. Ik heb jouw speaker.’
Oké, dat vond ze interessant. Ze deed de klink naar beneden en lag al weer terug op haar bed voordat ik binnen was.
‘Hier,’ zei ik met gestrekte arm.
‘Dank je.’ Ze meende het.
Ze bekeek de doos.
‘Het is dezelfde, maar met een stootrand.’
Het verraste me, maar ze lachte erom. Ze keek naar me, maakte de doos verder niet open.
‘Hoe is het?’ vroeg ik.
Geen antwoord, ze haalde alleen haar schouders op.
‘Je moet er toch iets bij denken?’
‘Je begint op mama te lijken,’ zei ze dwars.
Of ik wilde of niet, ik grinnikte.
‘Wat doet dit nou met je?’ vroeg ik spottend.
Ze keek op en grijnsde.
‘Lilly, even serieus, hoe kom je zo dom? Die zaken hangen allemaal vol met camera’s.’
‘Die zien niet alles hoor. Eerste keer dat ik in beeld ben geweest.’
‘Dan nog. Waarom loop je dat risico voor die paar euro?’
‘Gewoon.’
‘Gewoon? Omdat het kan?’
‘Meestal wel ja.’
‘Kun je toch niet maken? Hoe zou jij het vinden als ze iets van jou jatten?’
‘Dat is heel wat anders.’
‘O ja?’
‘Die verdienen geld genoeg. Die gaan echt niet failliet van zoiets. Ze merken het nog niet eens.’
‘Nee, dat hebben we gezien,’ lachte ik.
‘Nou ja, dan nog. Het maakt niets uit.’
‘Tuurlijk wel.’
‘Je zei net zelf dat het om een paar euro ging. Wat maakt dat uit? Voor mij wel, maar voor die winkel niet.’
Ik schudde mijn hoofd.
‘En nu?’
‘Niks. Huisarrest. Nou ja, als ze thuis zijn. Tussendoor ben ik gewoon weg als ik wil. Merken ze toch niet.’
‘Straks taakstraf. Wanneer is dat eigenlijk?’
‘Weet ik nog niet. Wachtlijstje. Zie je, ik ben de enige niet.’
Alsof dat alles goedpraatte.
‘Als ik ga,’ zei ze er achteraan.
‘Lijkt me wel handig,’ zei ik verbaasd. ‘Als je niet gaat komen ze je halen.’
Ze haalde haar schouders op, alsof het haar niet interesseerde.
‘Nou,’ zei ik met een gebaar naar de doos, ‘alsjeblieft. Niet te hard, die stootrand houdt niet alles tegen.’
Ik draaide me om en deed de deur weer open.
‘Valentijn?’
Ik keek over mijn schouders.
‘Bedankt.’
Ik knikte en glimlachte, ging daarna terug naar mijn kamer. Ze bedankte me en meende het. Maar de rest ook. Dat verhaal was nog lang niet klaar. Daar gingen we nog genoeg gedoe mee krijgen vermoedde ik.
© 2020 Oliver